ممکن است تصور شود که کرموشدگی و ترمیم بتن به سازه‌های موجود محدود می‌شود که با کمک مادر طبیعت یا سایر تأثیرات بیرونی منقضی شده یا پیر شده‌اند. اگر نگاه دقیق تری به ساخت و سازهای جدید بیندازیم، خواهیم دید که تعداد قابل توجهی از سازه ها نیاز به تعمیر بتنی دارند. آیا تا به حال متوجه شده‌اید که سطح بتنی و ناهموار شما کرمو شده است؟این یک مسئله واقعی است که در بتن رخ می دهد. برای آگاهی از اینکه کرمو شدگی در بتن دقیقا چیست و همچنین علل رایج کرمو شدگی در بتن، مقاله زیر را بخوانید. شاید شما فقط راهی برای جلوگیری از این اتفاق پیدا کنید و اگر قبلاً رخ داده است راهی برای تعمیر یا ترمیم آن بیابید.
کرموشدگی بتن چیست؟
کرموشدگی در بتن سطح ناصافی است که در اثر پر نشدن کامل بتن در قالب حفره هایی در بتن به وجود می آید. همچنین به عنوان حفره های توخالی موجود در توده بتن که به آن بتن نرسیده است هم شناخته می شوند. سطحی که دارای نقص کرموشدگی است ناهموار به نظر می رسد. بین بتن و آرماتور حفره و شکاف وجود دارد.
در برخی موارد مشاهده می شود که بتن حتی به زیر آرماتور نرسیده است. اگر کرموشدگی به درستی درمان نشود، کل سازه ضعیف خواهد شد. شکل کرموشدگی در بتن شبیه لانه زنبور عسل است.
اگر کرموشدگی در سطح سازه وجود داشته باشد، به محض برداشتن قالب قابل تشخیص است و اگر کرموشدگی در داخل توده بتن وجود داشته باشد، برای تشخیص آن نیاز به تکنیک های پیشرفته ای مانند تست اولتراسونیک بتن است.
دلایل کرموشدگی بتن چیست؟
این حفره‌های توخالی معروف به کرموشدگی زمانی اتفاق می‌افتند که حفره‌ها و مساحت مورد نظر کاملا پر نشده باشند یا بتن ریخته‌شده به آن نرسیده باشد. سه علت رایج کرموشدگی در بتن عبارتند از:
- کارایی نامناسب بتن
کارایی نامناسب بتن به معنای استفاده از بتن سخت است که ریختن آن در قالب دشوار است. این نوع بتن ممکن است به تمام قسمت های آرماتور سازه مانند تیر، ستون، دال و غیره نرسد. برای کارایی مناسب بتن باید آزمایش اسلامپ انجام شود.
- اضافه کردن آب بیش از حد مجاز
مقدار اضافی نسبت آب به سیمان منجر به جدا شدن سنگدانه ها از ملات می شود. اگر بتن بعد از زمان گیرش بتن ریخته شود، به هیچ وجه به همه نقاط نمی رسد و نتیجه آن کرموشدگی بتن است.
- تراکم و ارتعاش نامناسب بتن
هنگامی که ارتعاش بیش از حد در قالب ها اعمال می شود، ملات را به نشت از داخل قالب ها سوق می دهد و سنگدانه ها را به حالت ته نشینی رها می کند.
- ریختن بتن از ارتفاع بالا
زمانی که بتن از یک ارتفاع مشخصی ریخته می شود، سنگدانه و ملات از یک دیگر جدا می شوند. سپس تا حدی ته نشین می شود که موجب کرمو شدگی در بتن می شود.
- نقاط مشخص
مکان هایی مانند اتصال تیر به تیر و یا اتصال تیر به ستون باید در هنگام بتن ریزی بیشتر مورد توجه قرار گیرند زیرا آرماتوربندی در این نواحی باعث می شود بتن به سختی از بین آنها نفوذ کند.
- وجود سنگدانه ها درشت
هنگامی که اندازه نامناسب و بزرگتر سنگدانه ها در داخل بتن استفاده می شود، باعث می شود که ذرات کوچکتر به سختی از میان آنها عبور کند و باعث ایجاد فضای خالی در بتن می شود.
- جایگذاری نامناسب میلگردها در تیر و ستون ها
اگر میلگردها در تیرها و ستون ها به صورت افقی و عمودی به صورت نامناسب قرار گیرند، اجازه نمی دهد بتن به همه جا برسد و باعث ایجاد کرمو شدگی در بتن شود.
برای به وجود آمدن کرموشدگی دلایل متفاوتی وجد دارد، مواردی که در بالا ذکر شد رایج ترین دلایلی بود که موجب این پدیده می شود.
در کجاها کرموشدگی اتفاق می افتد؟
به طور کلی کرمو شدگی در تمام المان های بتنی یک ساختمان قابل مشاهده است که عبارتند از:
- ستون
- تیر
- دیوار برشی
- پی
- دال
آیا کرموشدگی بتن می تواند به سازه آسیب برساند؟
به طور کلی کرموشدگی بتن معمولا در نواحی خارجی بتن ریزی یافت می شود. با این حال، اگر کرموشدگی در مناطقی که احتمال نفوذ رطوبت وجود دارد ترمیم نشود، شرایط جدی مانند سرطان بتن ممکن است رخ دهد.
تاثیرات کرموشدگی در بتن:
- کاهش ظرفیت باربری حتی تاثیر بر مقاومت سازه
- نفوذ آب و هوا به داخل سازه
- زنگ زدگی و خوردگی آرماتورها رخ می دهد. این منجر به از دست دادن چسبندگی بین میله ها و بتن می شود که می تواند بسیار خطرناک باشد
- کرموشدگی در بتن باعث کاهش دوام سازه می شود. این رو منجر به خسارات جانی و مالی زیادی می شود.
ما توصیه می کنیم که کرموشدگی در مناطقی که در معرض رطوبت زیاد هستند، فوراً تعمیر شود و به طور منظم در مناطقی که به اندازه کافی در برابر هوازدگی محافظت می شود نظارت شود.
تعمیر کرموشدگی چگونه انجام می شود؟
تعمیر کرموشدگی یک کار تخصصی است که باید با دقت زیاد و با کمک فنی انجام شود. بیایید بحث کنیم، چگونه می توان آن را انجام داد.
عدم تراکم، نشتی شیره بتن، نوع آرماتور بندی و … باعث ایجاد کرموشدگی در بتن می شود. بیشتر کرموشدگی ها از آنجایی که نزدیک به سطح هستند قابل کشف هستند. با این حال، در سازه های بزرگ، با ایجاد حفره هایی که با بتن پر نمی شوند، تغییراتی ایجاد می شود.
بسته به اندازه کرموشدگی، آنها را می توان به دو دسته کرموشدگی فرعی و اصلی تقسیم کرد. کرموشدگی جزئی را می توان با ملات تعمیر بتن تایید شده اصلاح کرد. ملات ترمیم بتن مانند ملات ترمیم بتن پایه اپوکسی و یا ملات ترمیم بتن پلیمری طبق دستور سازنده به اندازه کافی مخلوط می شود و می توان آن را پس از اعمال ماده چسباننده و ضد خوردگی طبق بیانیه روش تایید شده در منطقه اعمال کرد. هنگامی که کرموشدگی بسیار کوچک است، استفاده از ضد خوردگی ممکن است مورد نیاز نباشد.
انواع تعمیرات کرموشدگی باید با استفاده از ملات ترمیم کننده بتن که کاهش حجم بسیار کمی دارد اصلاح شود.
هنگامی که اندازه کرموشدگی بزرگتر می شود، در طول اصلاح باید توجه ویژه ای شود. مراحل زیر را می توان در فرآیند اصلاح دنبال کرد.
بار بر روی عناصر ساختاری، اگر ستون باشد و چندین طبقه ساخته شده باشد، بسته به اندازه/عمق کرموشدگی، می‌توان در صورت لزوم تکیه‌گاه‌های عمودی فراهم کرد یا طبق توصیه مهندس سازه تمهیدات لازم را انجام داد.
- در ابتدا، بتن ضعیف شده باید برداشته شده و بتن در معرض دید قرار گیرد. امتداد حفره ها در صورت وجود باید تشخیص داده شوند و با برداشتن مواد ضعیف شده به صورت دستی به اندازه کافی تمیز شوند.
- بسته به شکل کرموشدگی باید تمهیدات به مرحله نهایی برسند.
- ملات تعمیر بتن باید برای اصلاح استفاده شود و نسبت اختلاط باید طبق مشخصات سازنده باشد.
- به عنوان یک اقدام احتیاطی اضافی، می توان مواد ضد خوردگی مانند زینک ریچ اپوکسی را قبل از اصلاح روی آرماتورها اعمال کرد.
- قبل از افزودن بتن باید ماده چسبنده تایید شده روی سطح بتن اعمال شود و چارچوب زمانی مطابق با مشخصات محصول باشد.
- بعضی اوقات که عمق بیشتر است تعمیر کرموشدگی در دو مرحله زمانی انجام می شود. حداکثر ضخامتی وجود دارد که می تواند یکباره اعمال شود. در صورتی که تامین کننده ملات تعمیر بتن دو مرحله اصلاح را مشخص کند، باید دنبال شود.
- عمل آوری باید طبق توصیه تولید کننده انجام شود.
نتیجه
کرموشدگی در بتن یک مشکل جدی است. این نه تنها دوام و مقاومت بتن را کاهش می دهد بلکه آرماتور را آسیب پذیر می کند. اگر مراقبت و تعمیر مناسب به موقع انجام نشود، می تواند به فاجعه های مرگباری تبدیل شود که می تواند جان هزاران نفر را بگیرد و هزاران تومان ضرر برساند. وجود 5 درصد کرموشدگی در بتن، مقاومت بتن می تواند تا 30 درصد کاهش دهد.