چرا ممنوعیت وال مش مطرح شده بود؟
سرپرست مرکز راه، مسکن و شهرسازی برای اولین بار ممنوعیت وال مش را مطرح کرد. تا قبل از انتشار نامه ممنوعیت وال مش، این سیستم به عنوان یک سیستم نوین و کارآمد جهت مسلح کردن دیوارها و جلوگیری از تخریب آن ها در هنگام زلزله استفاده می شد؛ اما متاسفانه عدم تسلط طراحان و مهندسان اجرایی برای اجرای وال مش باعث شد تا ممنوعیت وال مش مطرح شود. در نامه منتشر شده لغو مجوز استفاده از وال مش، ممنوعیت وال مش به دلایل زیر بود:
- سوء استفاده های احتمالی: یکی از دلایل ممنوعیت وال مش، سوء استفاده های احتمالی بود. به طور کلی، برخی از مهندسان و شرکت ها با توجه به مزایا و محبوبیت وال مش، این سیستم را به گونه ای اجرا می کردند که مورد تایید سازمان نظام مهندسی نبود. اشتباهات محاسباتی، استفاده از مصالح نادرست برای کاهش هزینه و سود دریافتی و مواردی از این قبیل نشان دهنده سوء استفاده از وال مش بودند.
- اشتباهات فاحش: اشتباهات فاحشی در زمینه اجرای مش فایبرگلاس روی دیوارها وجود داشت. از اشتباهات مربوط به طراحی گرفته تا اشتباهات مربوط به اجرای وال مش روی دیوارها و پروسه انجام این کار. در بسیاری از مواقع نیز با وجود توصیه های آیین نامه ای، از مصالح نادرست برای اجرای وال مش استفاده می شد.
- عدم تسلط مهندسان و طراحان: مهندسان اجرایی و طراحان بر روی فرآیند اجرای وال مش تسلط ندارند. عدم تسلط مهندسان و طراحان روی سیستم وال مش و نحوه اجرای مش فایبرگلاس روی دیوار، باعث شده تا این سیستم از عملکرد مناسبی برخوردار نباشد.
دلایل فوق باعث می شد تا در صورت بروز زلزله احتمالی، خانه های بسیار زیادی که با وال مش مهار شده بودند، دچار تخریب شوند. در واقع عدم اجرای وال مش مطابق با استانداردها، نه تنها تاثیری در مهار دیوارهای غیر سازه ای ندارد، بلکه می تواند باعث افزایش احتمال تخریب به دلیل عدم به کار رفتن وادار های قائم و افقی و میلگردهای بستر نیز شود.
آیا خبر ممنوعیت اجرای وال مش واقعیت داشت؟
خبر ممنوعیت اجرای وال مش دو موضوع مهم را برای مهندسان روشن کرد. اولین موضوع، وجود یک نهاد نظارتی دقیق برای انجام فرآیندهای ساختمان سازی و تمرکز روی تحقیقات برای انجام روش های جدید بود و دومین موضوع حساسیت اجرای وال مش به دلیل نوین بودن آن را نشان داد. با این حال، یکی از ابهامات بسیار مهم در مهندسان این بود که نمی دانستند خبر ممنوعیت اجرای وال مش واقعیت داشت یا خیر؟
نامه ممنوعیت وال مش از سوی هیچ مرجع رسمی منتشر نشده بود و فقط در فضای مجازی دست به دست می شد. از طرفی این نامه، یک مکاتبه درون سازمانی و بدون تاییدیه دفتر مقررات ملی و کنترل ساختمان بود. در نامه نیز ذکر شده بود که اجرای وال مش در دیوارهای خارجی غیر مجاز است، بنابراین، امکان اجرای وال مش در دیوارهای داخلی وجود داشت. به طور کلی، به دلیل اینکه خبر ممنوعیت وال مش توسط هیچ سازمان و نهاد نظارتی تایید یا رد نشد، همچنان مهندسان می توانستند آیین نامه 2800 را به عنوان مرجع رسمی برای اجرای مش فایبرگلاس روی دیوار بشناسند. با این وجود ابهاماتی که برای اجرای وال مش به وجود آمد، باعث شد تا از آبان ماه سال 1402، اجرای این سیستم در بسیاری از ساختمان ها متوقف شود.
تصویب مجدد وال مش: چه اتفاقی افتاد؟
رفع ممنوعیت وال مش و دغدغه مهندسان ناظر ساختمان باعث شد تا این سیستم مجددا به عنوان یک سیستم مورد تایید برای اجرا در ساختمان ها جهت مهار لرزه ای و مقاومت بیشتر آن ها در برابر زلزله شناخته شود. هدف اصلی از ممنوع کردن وال مش این بود که این سیستم باید مورد تحقیق و بررسی قرار می گرفت تا یک سری ضوابط دقیق، چک لیست ها و همچنین ارائه آموزش های لازم برای اجرای این سیستم، ارائه شوند. این موضوع رفع ممنوعیت وال مش و کوتاهی دست سودجویان توری های غیر استاندارد را به همراه داشت. چرا که دیگر تاییدیه وال مش توسط نظام مهندسی، منوط بر رعایت یک سری قوانین در نشریه جدید اجرای وال مش بود.
تجدید نظر مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در رابطه با وال مش باعث شد تا ابهامات موجود در ذهن محققان این حوزه برطرف شود و بتوان با اطمینان بیشتری این سیستم را به عنوان یک سیستم نوین اجرای وال پست و جایگزین وال پست فلزی شناخت. بنابراین، با تصویب مجدد وال مش، محدودیت های زیر برطرف شدند:
- رفع ممنوعیت اجرای وال مش در دیوارهای همجوار با همسایه
- رفع ممنوعیت اجرای یک طرفه وال مش در دیوارهای همجوار با همسایه
- رفع ممنوعیت اجرای یک طرفه وال مش در دیوارهای پیرامونی
- رفع ممنوعیت اجرای وال مش در دیوارهای پیرامونی
انتشار نشریه‌ای مختص بر ضوابط اجرای وال مش (شهریور 1403)
در شهریور ماه 1403 و حدود 1 سال بعد از انتشار نامه ممنوعیت وال مش، شاهد انتشار نشریه ای مختص بر ضوابط اجرای وال مش بودیم. تاییدیه وال مش توسط مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی باعث روی کار آمدن یک آیین نامه جدید که بسیاری از ابهامات مهندسان طراح، اجرایی و ناظر را برای سیستم وال مش برطرف می کند، بودیم.
در آیین نامه رفع ممنوعیت وال مش، سیستم وال مش همچنان به عنوان یک روش مهار لرزه ای بسیار عالی برای دیوارهای اجزای غیر سازه ای شناخته شد. در این آیین نامه، شرایط اجرای این سیستم و نوع مش فایبرگلاس برای اجرا به صورت دقیق اعلام شده است. به طوری که استفاده از مش فایبرگلاس بدون مقاومت قلیایی مناسب و با قطر چشمه های کمتر از 5 سانتی متر ممنوع اعلام شد. شرط رفع ممنوعیت وال مش در آیین نامه جدید، اجرای دو طرفه وال مش در دو طرف دیوار بود. به طوری که مش فایبرگلاس با عرض و طول یکسان در دو طرف دیوار اجرا شود. رفع ممنوعیت وال مش و تغییرات آیین‌نامه‌ای و تأیید وال مش توسط نهادهای نظارتی در سال 1403، فصلی جدید برای اجرای سیستم وال مش را در دیوارهای پیرامونی و داخلی به وجود آورد و دیگر محدودیت ها و اختلافات فاحش به دلیل عدم وجود قوانین مشخص برای اجرای این سیستم، وجود ندارند.
چرا مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی درباره وال مش تجدید نظر کرد؟
با وجود اینکه اشتباهات فاحش و سوء استفاده های زیادی در زمینه اجرای وال مش وجود داشت، اما همچنان سیستم وال مش به عنوان یکی از بهترین سیستم ها برای مهار لرزه ای دیوارهای سازه ای، پیرامونی و همجوار همسایه شناخته می شد. به ویژه اینکه سیستم وال مش، می توانست نقش بسیار مهمی را در کاهش وزن دیوارهای غیر سازه ای و کاهش هزینه های اجرای وال پست داشته باشد. یکی از اهداف اصلی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، اجرای روش هایی است که بتوانند باعث کاهش هزینه های اجرایی ساختمان سازی شوند. در مقابل این مرکز، از روش های نوین ساختمان سازی استقبال بسیار زیادی می کند.
با این حال دلیل تجدید نظر مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی درباره وال مش، ارائه آیین نامه جدید اجرای وال مش و رفع ممنوعیت وال مش و دغدغه پیمانکاران ساختمانی بود. در این صورت دیگر یک ضابطه مشخص برای اجرای سیستم وال مش در ساختمان ها به وجود می آید و می توان با انتشار نشریه جدید وال مش در شهریور 1403، به صورت دقیق تر این سیستم را به اجرا در آورد.
تاثیر رفع ممنوعیت وال مش بر پروژههای عمرانی : بازگشت به رویکردی مدرن
وال مش به عنوان روش مسلح کردن دیوار با مش فایبرگلاس شناخته می شود. این سیستم از ترکیب توری فایبرگلاس و پلاستر تشکیل می شود که با ترکیب شدن با یکدیگر، می توانند باعث مهار لرزه ای دیوارها شوند. رفع ممنوعیت وال مش، اجرای این سیستم را دوباره به روند ساختمان سازی بازگرداند. به طوری که بسیاری از پروژه هایی که برای اجرای سیستم وال مش ابهام داشتند، مجددا با انتشار آیین نامه جدید، با این سیستم اجرا شدند. رفع ممنوعیت وال مش، استفاده از وال مش را با رعایت نکات پیش رو ساده تر می کند. به طوری که می توان برای دریافت مجوز استفاده از وال مش در پروژه های عمرانی، یک سری قوانین و نکات را رعایت کرد و مطابق با همین موارد، سیستم وال مش را به اجرا در آورد.
رفع ممنوعیت وال مش باعث رفع دغدغه مهندسان ناظر و پیمانکاران ساختمان نیز شد. چرا که عملا هیچ گونه چک لیست دقیقی در مورد نحوه اجرا و خرید مصالح مورد نیاز برای اجرای سیستم وال مش وجود نداشت و همین موضوع آغاز بروز ابهامات و مشکلات بسیار زیادی در حوزه اجرای وال مش محسوب می شد. در حال حاضر، صنعت ساختمان سازی به یک رویکرد مدرن در حوزه رفع ممنوعیت وال مش دسترسی پیدا کرده است و می توان بسیاری از محدودیت های پیش رو و مشکلات را به لطف آیین نامه رفع ممنوعیت وال مش، برطرف کرد.
چالش‌ها و موانع پیش‌رو: آیا رفع ممنوعیت به معنای تأیید صددرصدی آن است؟
در نامه ممنوعیت وال مش، توصیه شده بود که تا زمانی که اسناد پشتیبان ارائه نشدند، اجرای وال مش متوقف و ممنوع اعلام شود. اسناد پشتیبان شامل موارد زیر بودند:
چک لیست های لازم برای نظارت بر اجرا و اجرای صحیح
چک لیست هایی باید برای نظارت بر فرآیند اجرا و اجرای صحیح وجود داشته باشند تا بتوان مراحل اجرای سیستم وال مش را به منظور بهره مندی از حداکثر استحکام انجام داد.
جدول پوشش برای بارهای مختلف باد و زلزله و ارتفاع های مختلف
برای جلوگیری از خطاهای احتمالی، شرط رفع ممنوعیت وال مش ارائه جدول های پوشش دهنده بارهای مختلف باد و زلزله و ارتفاع های مختلف دیوار بود. به طوری که می توان مطابق با این جداول، تقویت کننده های وال مش را به صورت صحیح به اجرا در آورد.
فرآیند صدور گواهینامه و کنترل کیفیت
به منظور رفع ممنوعیت وال مش، باید فرآیند صدور گواهینامه و کنترل کیفیت وجود داشته باشد تا مهندسان ناظر برای تضمین کارایی توری های مش فایبرگلاس روی دیوار، به آن ها تکیه کنند.
آموزش تست های لازم روی توری مش
یک سری آزمون ها باید روی مش فایبرگلاس برای اجرا در سیستم وال مش در نظر گرفته شوند. آموزش تست های لازم روی توری مش از اهمیت بسیار زیادی برخوردار بوده و می تواند باعث حفظ کیفیت فرآیند ساخت و ساز اساسی شود.
با وجود تمامی موارد فوق، همچنان سیستم وال مش به عنوان یک سیستم نوین دارای ابهامات زیادی است و اجرای آن به منظور استحکام و تاثیر 100 درصدی نیست. مهندسان ناظر و اجرایی باید دقت زیادی برای اجرای وال مش به صورت صحیح داشته باشند تا از حداکثر استحکام آن بهره مند شوند.
آینده وال مش در صنعت ساخت و سازپس از رفع ممنوعیت
انتشار نشریه جدید وال مش 1403 یک آینده روشن را پس از رفع ممنوعیت وال مش به وجود خواهد آورد. نشریه جدید اجرای وال مش نشان می دهد که سیستم وال مش نیاز به تاییدیه دارد و باید با حساسیت بیشتری مصالح مورد نیاز را برای اجرای این سیستم تهیه کرد. با توجه به مزایا و برتری های وال مش که شامل موارد زیر هستند، این سیستم می تواند به عنوان پای ثابت مهار لرزه ای دیوارهای غیر سازه ای معرفی شود.
- عدم نیاز به وادار قائم و افقی و میلگرد بستر: حتی قبل از رفع ممنوعیت وال مش و انتشار آیین نامه جدید، عدم نیاز به استفاده از وادار قائم و افقی و میلگرد بستر مورد تایید بود. همین موضوع می تواند نقش مهمی را در کاهش وزن سازه و عدم نیاز به اجرای مصالح فلزی گران قیمت شود. بنابراین، برای دیوارهای بدون وادار نیز امکان اجرای وال مش وجود دارد. این موضوع امکان اجرای وال مش در ساختمان های قدیمی و در حال بازسازی را پررنگ تر می کند.
- سرعت اجرایی بسیار بالا: سرعت اجرایی وال مش در ساختمان سازی بسیار بالا است. یکی از اهداف صنعت ساختمان سازی نوین، بهره گیری از روش هایی است که سرعت اجرایی بسیار بالایی دارند. رفع ممنوعیت وال مش نیز باعث افزایش سرعت اجرایی در پروژههای ساختمان‌سازی شد.
- قابلیت اجرا پس از دیوارچینی: قبل از رفع ممنوعیت وال مش و پس از آن، اجرای وال مش پس از دیوارچینی امکان پذیر بود. از این رو می توان در پروژه های ساختمانی بدون فوت وقت، مراحل دیوارچینی را انجام داد و سپس وال مش را روی آن ها به اجرا در آورد.
- کاهش هزینه های اجرایی: حتی با انتشار آیین نامه های جدید برای رفع ممنوعیت وال مش، همچنان این سیستم نیازی به نیروهای متخصص اجرایی نداشته و می تواند با تیم حرفه ای به اجرا در بیاید. این موضوع منجر به کاهش هزینه های اجرایی وال مش شده است.
نتیجه گیری
رفع ممنوعیت وال مش با انتشار نشریه جدید وال مش 1403 اتفاق افتاد. تا قبل از انتشار نامه ممنوعیت وال مش، نشریه 2800 مبنای اجرای صحیح این سیستم در ساختمان ها شناخته می شد؛ اما در این نشریه هیچ توضیحی در مورد روند اجرای وال مش و همچنین اجرای دو طرفه آن وجود نداشت. صرفا مصالح مورد تایید برای اجرای وال مش در این نشریه در نظر گرفته شده بودند. رفع ممنوعیت وال مش و انتشار نشریه جدید برای مهندسان در حوزه اجرا و نظارت روی این سیستم یک نور امید بود. به طوری که می توان با کاهش هزینه های اجرایی مش فایبرگلاس در مقایسه با وال پست فلزی، این سیستم را در ساختمان ها و سازه ها به اجرا در آورد و از عملکرد مناسب آن ها بهره مند شد. رفع ممنوعیت وال مش، شما را برای رسیدن به نتیجه عالی آماده می کند تا بتوانید بدون محدودیت و مشکلات پیش رو در حوزه مهندسی، وال مش را به اجرا در آورد. تنها باید به تغییرات آیین‌نامه‌ای و تأیید وال مش توسط نهادهای نظارتی در سال 1403 توجه داشته باشید و مطابق با آن ها، وال مش را اجرا نمایید.
